امکان دارد که خوارزمی در آن اثر (همچون معاصرش ابومعشر علاقهای به این امر بروز داده باشد که تاریخ را همچون وسیلهای برای عملی شدن اصول احکام نجوم مورد تفسیر و تعبیر قرار دهد و حتی ممکن است مثل حمزه اصفهانیها به عنوان مثال در مورد زمان زایش رسولالله بنابر استنتاجات احکام نجومی مستخرج از حوادث زندگی ایشان، به قول خوارزمی استناد و اعتماد کرده باشند.مسعودی مورخ مشهور در مورج الذهب خوارزمی را در زمره مورخان آورده و چند مورخ به آن کتاب استناد کردهاند. وی (ص 28) روش کار را با مثال چنین بیان کرده است : «اگر بگوییم ده منهای شیئی (x) ضرب در ده منهای شیئی، میگویی: ده در ده، برابر صد؛ منهای شیئی ضرب در ده، برابر ده شیء منفی (به تعبیر خوارزمی «اشیاء ناقص»)؛ یک بار دیگر منهای شیئی ضرب در ده، برابر ده شیء منفی؛ منهای شیئی در منهای شیئی، برابر مالی ) 2(x مثبت (به تعبیر خوارزمی «مال زائد»)؛ نتیجه صد به علاوه مالی ) 2 (xمنهای بیست شیئی (x20-) است. هارون موقعی به خلافت نشست که مسلمانا ن با اندیشه و آثار یونانیان و ایرانیان آشنا شده بودند و مترجمان بسیاری را در رشتههای گوناگون در محلی به نام بیت الحکمه مأمور ترجمه کتب کرده بودند.
لازم است ذکر شود که بیت الحکمه یا خزانه الحکمه به تقلید از دارالعلم جندی شاپور (در دوره ساسانیان ایجاد شد. دائرةالمعارف فارسی، ذیل بیت الحکمه. بدین ترتیب در آنجا کتابخانهای به نام خزانه الحکمه تاسیس شد، که همه کتابخانه خلافتی در اختیار و کنترل خوارزمی بود. عیسویان اروپا در اسپانیا هنگامی که کتابهای مسلمانان را به زبان خود ترجمه کردند، کلمه عربی «شیئ» را با اندکی تحریف با تلفظ «Xei» برگرداندند و پس از آنکه نوشتن معادلات به صورت نماد گذاری معمول شد (قرن ۱۶) اروپاییان «X» را به عنوان حرف اول آن واژه به جای مجهول درجه اول اختیار کردند. این علم، که از طریق ترجمههای لاتینی کتاب خوارزمی در قرون وسطی به اروپا راه یافت، هم در قرون وسطی و هم در عصر رنسانس تحول بزرگی در علم ریاضیات را موجب شد، چنانکه در قرن شانزدهم میلادی نیکولو تارتالیا و کاردان،ریاضیدانان ایتالیایی که با ترجمة لاتینی جبر و مقابله، آشنا بودند روش این ریاضیدان ایرانی را برای حل معادلة درجه سوم تعمیم دادند و بدینترتیب گام دیگری در گسترش ریاضیات انشا درباره وطن برداشتند. خوارزمی، محمدبن موسی، ریاضیدان و منجم مشهور دوره اسلامی در قرن سوم.1) زندگینامه.
اما براساس پژوهشهای انجام شده در دهههای اخیر، الجمع و التفریق را باید اثری مستقل از خوارزمی بهشمار آورد (رجوع کنید به روزنفلد و احساناوغلو ، ص22؛ نیز رجوع کنید به ادامه مقاله).خوارزمی در این سه کتاب، به موضوعاتی چون عملیات حساب و جبر و نخستین کاربردهای آن در مسائل مرتبط با معاملات و ارث پرداخته است (رجوع کنید به ادامه مقاله؛ برای آگاهی از پژوهشهای انجام شده درباره آثار ریاضی خوارزمی رجوع کنید به زندگینامه علمی دانشوران ، ج 7، ص 364؛ روزنفلد واحساناوغلو، ص 22ـ23).الف) کتابالجمع و التفریق.
همه فصل های خدا رنگی و زیبا هستند اما تنوع رنگ ها در پاییز بیشتر است به همین دلیل پاییز را پاییز رنگارنگ می نامند. رنگ قدرت خرداد ماهی ها زرد است. همانطور که در ابتدای مقاله گفته شد انسان ها از صدا برای بیان و مدیریت احساسات خود استفاده می کنند، اما برخی از احساسات را نمی توان از طریق صدا بیان کرد. اما قدرت دست ها تنها در این نیست که به عنوان ابزاری پیچیده در بدن انسان، کارایی ویژه ای دارد؛ بلکه از دست ها می توان برای ابراز احساسات هم استفاده کرد.
از متن عربی ایناثر نسخهای بهجا نمانده، اما از ترجمه لاتین (یا به تعبیر دقیقتر از ویرایشهای متعدد لاتین) آن نسخههایی موجود است (رجوع کنید به خوارزمی ، 1992، مقدمه آلارد ، ص XLI-XXXV؛ برای تحلیل نسخهشناسی آنها رجوع کنید به همو، 1997، توضیحات فولکرتس ، ص 165ـ 169). در گذشته، برخی پژوهشگران تاریخ علم تصور میکردند الجمع و التفریق عنوان دیگری برای کتاب حساب العدد الهندی است. مهمترین شخصیت علمی که از زیج خوارزمی فراوان استفاده کرده، همانا ابوریحان بیرونی است که حتی وی کتابی دربارهٔ تحلیل علل زیج خوارزمی نوشته است.
مهمترین شخصیت علمی که از زیج خوارزمی فراوان استفاده کرده، همانا ابوریحان بیرونی است که حتی وی کتابی درباره تحلیل علل زیج خوارزمی نوشتهاست. ساختار ریاضی و مقادیر بنیادین پارامتر کلیه جدولها در ترجمه لاتین «زیج السند هند» خوارزمی عملاً بررسی شده و براساس اطلاعات ریاضی که بدست آمده میتوان اصل و منشأ این جداول را به تحقیق مشخص نمود، یکی از جدولهایی که ساختار ریاضی آن هنوز مشخص نشده، جدول مربوط به «تعدیل زمان» در زیج خوارزمی میباشد. اصل آن به زبان سانسکریت است که توسط یکی از اعضای هیات سیاسی در عصر منصور عباسی به جهان اسلام انتقال یافت.
